Kimdir kulib yuribdi, ammo ich-ichidan sinyapti. Kimdir esa o‘zini qattiq ruhiy charchoqda his qilyapti, ammo buni hatto yaqinlari ham payqamayapti.
Bu — depressiya. Odatda biz uni faqat qayg‘u, ichki tushkunlik deb qabul qilamiz.
Ammo bu kasallikning yuzi ko‘p:
▶️ uyqusizlik,
▶️ ishtahaning yo‘qolishi,
▶️ hayotga qiziqishning so‘nishi,
▶️o‘zini yakkalab qo‘yish,
▶️hatto hayotdan ketish fikrlari.
❗️Shunisi hayratlanarliki, ruhiy tushkunlik – depressiya XXI asr vabosi, deb nomlanadi. Dunyoda 350 millionga yaqin odam ushbu kasallikdan aziyat chekmoqda. Ammo bu dahshatli raqamlarga qaramasdan, ko‘pchiligimiz ruhiy tushkunlik xavfini yetarlicha baholay olmaymiz.
Ayollar erkaklarga qaraganda ikki marta depressiyaga moyil. Bu haqiqatni nafaqat ularning ijtimoiylashuv xususiyatlari, balki irsiy moyilligi bilan ham izohlash mumkin.
⚕️Mutaxassislar ta’kidlashicha, komediyachilar (masxarabozlar, komiklar, hajvchilari va boshqalar) oddiy odamlarga qaraganda depressiyadan ko‘proq aziyat chekishadi.
⚕️Britaniyalik olimlarning yangi tadqiqotlari natijalariga ko‘ra, virtual haqiqatga haddan tashqari ishtiyoq inson salomatligi va farovonligiga salbiy ta’sir qilar ekan.
London Imperiya kolleji biologlari depressiyani davolash usulini ishlab chiqishga yaqinlashdilar. Yangi preparat gallyutsinogen qo‘ziqorinlarda uchraydigan kimyoviy psilotsibinga asoslangan. Hozirgi kunda ushbu dori-darmon keng tarqaladimi yoki yo‘qmi (va u mamlakatimizda qonuniylashtiriladimi), bu noma’lum.
O‘rtacha jismoniy mashqlar tushkunlikni davolaydi va kelajakda uni oldini oladi.
✅ Agar har kuni yaqin va aziz odamlaringizga minnatdorchilik bildirsangiz, bu ularning ahvolini yaxshilashga yordam beradi (ayniqsa, ular o‘zini tanqid qilishi bilan farqlanadigan bo‘lsa).
❗️Depressiya kasallik emas va jismoniy xastalik shaklida o‘zini namoyon qilmaydi, degan keng tarqalgan fikr mavjud. Ammo bu umuman to‘g‘ri emas. Ko‘pincha, depressiv holat bosh og‘rig‘iga, ishtaha yo‘qolishiga va uyqusizlikka olib keladi. Bundan tashqari, ushbu kasallik bilan ayollarda uyqu arteriyasi devorlari qalinlashishi o‘rtasida bog‘liqlik mavjud. Shuning uchun, tushkunlik insultga olib kelishi mumkin.
Depressiya bilan og‘rigan odamlarning taxminan 80 foizi hech qanday davolanishmaydi.
Bolalar depressiyadan aziyat chekishi mumkin. Amerika Qo‘shma Shtatlari olimlari shuni ko‘rsatdiki, hatto 3-4 yoshli bolalarga ham ushbu kasallik bo‘yicha tashxis qo‘yishlari mumkin.
☹️Fransiyada depressiv sharoitlardan aziyat chekadigan odamlar soni eng yuqori ko‘rsatkichga ega. Jahon sog‘liqni saqlash tashkiloti ma’lumotlariga ko‘ra, ushbu mamlakat aholisining 18-21 foizi ilgari depressiyani boshdan kechirganligini tan olishgan.
Depressiya — zaiflik emas. Bu haqiqiy kasallik. Va u davolanadi.
Agar o‘zingizda yoki yaqinlaringizda bunday alomatlarni sezsangiz, imkon qadar erta mutaxassisga murojaat qiling. Ruhiy salomatlik — jismoniy salomatlik kabi muhim.
Ruhiy holatingizga befarq bo‘lmang. Yordam so‘rash — jasoratdir!
Qashqadaryo viloyati sog‘liqni saqlash boshqarmasi Axborot xizmati